Category Archives: Dutch word of the day

Spectaculair

Posted on by

spectacular, sensational 
[adjective]
[spec-ta-cu-lair]

Spectaculair 'Spectaculair' is used similarly as 'spectacular' in English and is related to the noun 'spektakel': spectacle/show, uproar/tumult. There is nothing 'spectaculair' about it, so let's go straight to the examples!

Examples:
– "Na een spectaculaire achtervolging door de binnenstad werd de autodief door de politie ingerekend." 
("After a spectacular chase through the inner city, the car thief was arrested by the police.")

– "Vanaf de bergtop heb je een spectaculair uitzicht over de vallei." 
("From the top of the mountain there is a spectacular view across the valley.")

– "We zijn gisteren naar het circus geweest." – "O, hoe was het?" – "Nou, de kinderen vonden het geweldig maar zelf vond ik het niet echt spectaculair." 
("Yesterday we went to the circus." – "Oh, how was it?" – "Well, the kids loved it, but me personally, I didn't think it was that spectacular.")

– "Ik ben speciaal gekomen voor de vliegshow, maar die viel tegen; het was totaal niet spectaculair, eerder saai." 
("I came especially for the air show, but it was disappointing; it wasn't spectacular at all, rather boring.")

Related words:
– Spektakel: spectacle/show, uproar/tumult [noun] [het spektakel, de spektakels].
– Sensationeel: sensational [adjective/adverb].
– Bril: (pair of) glasses/spectacles [noun] [de bril, de brillen].

Voetstuk

Posted on by

pedestal, plinth, base/foot 
[noun]
[het voet-stuk, de voet-stuk-ken]

Voetstuk Today we explore the song 'Over de Muur' by the band 'Klein Orkest'. In this song, which is from 1984 and is about Berlin and the Iron Curtain, they sing about how in East Berlin, Lenin and Marx 'nog steeds op een voetstuk staan'. When you 'op een voetstuk staan' in Dutch, it means you are highly esteemed and/or respected; you are like a statue on a plinth.

There are quite a few expressions in Dutch with 'voetstuk':
– Zich/iemand op een voetstuk plaatsen: to put/set oneself/someone (up) on a pedestal;
– Iemand van zijn voetstuk stoten: to knock someone off his pedestal/perch; and
– Van zijn voetstuk vallen/tuimelen: to fall/topple from one’s pedestal.

The song 'Over de Muur' ('Over the Wall') must be placed in the context of the Cold War and the Iron Curtain. The singer is Harrie Jekkers (who is from the Hague, hence the accent; we have come across Harrie Jekkers before in DWOTD Ruilen). The song has no video with it.

Lyrics

Oost-Berlijn, Unter den Linden; Er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels 
(East Berlin, Unter den Linden; People walk/stroll past flags and pennons/pennants) 

Waar Lenin en Marx nog steeds op een voetstuk staan
(Where Lenin and Marx are still (put) on a pedestal)

En iedereen werkt, hamers en sikkels; Terwijl in paradepas de wacht wordt gewisseld
(And everyone works, hammers and sickles; While the changing of the guards takes place in goose/parade step)

Veertig jaar socialisme, er is in die tijd veel bereikt 
(Forty years of socialism, a lot has been accomplished in that time)

Maar wat is nou die heilstaat als er muren omheen staan 
(But what (good) is this ideal state when it is surrounded by walls)

Als je bang en voorzichtig met je mening moet omgaan
(When you have to express your opinion scared and carefully ['omgaan met' typically translates as 'to deal with' / 'to handle'])

Ach wat is nou die heilstaat, zeg mij wat is ie waard 
(O what (good) is this ideal state, tell me, what is it worth ['ie' is colloquial for 'hij'])

Wanneer iemand die afwijkt voor gek wordt verklaard 
(When somebody who is different (/deviates) is declared crazy)

En alleen de vogels vliegen van Oost- naar West-Berlijn 
(And only the birds fly from East to West Berlin)

Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten
(No one blows the whistle on them / they are not whistled back, nor shot down)

Over de muur, over het IJzeren Gordijn
(Over the wall, over the Iron Curtain)

Omdat ze soms in het westen, soms ook in het oosten willen zijn 
(Because sometimes they want to be in the West, sometimes also in the East)

Omdat ze soms in het westen, soms ook in het oosten willen zijn
(Because sometimes they want to be in the West, sometimes also in the East)

West-Berlijn, de Kurfürstendamm; Er wandelen mensen langs porno- en peepshow
(West Berlin, the Kurfürstendamm; People walk past porno and peep shows)

Waar Mercedes en Cola nog steeds op een voetstuk staan 
(Where Mercedes and Cola are still (put) on a pedestal)

En de neonreclames die glitterend lokken; Kom dansen, kom eten, kom zuipen, kom gokken 
(And the neon signs that lure you glitteringly; Come dance, come eat, come get drunk, come gamble ['zuipen' is the act of drinking alcohol excessively])

Dat is nou veertig jaar vrijheid, er is in die tijd veel bereikt 
(Now that's forty years of freedom, a lot has been accomplished in that time)

Maar wat is nou die vrijheid zonder huis zonder baan 
(But what (good) is that freedom without a house without a job)

Zoveel Turken in Kreuzberg die amper kunnen bestaan 
(That many Turkish people in Kreuzberg who can hardly survive [literally: exist])

Goed, je mag demonstreren, maar met je rug tegen de muur 
(Ok, so you are allowed to demonstrate/protest, but with your back against the wall)

En alleen als je geld hebt, dan is de vrijheid niet duur 
(And only when you have money, freedom is not expensive)

En de vogels vliegen van West- naar Oost-Berlijn 
(And the birds fly from West to East Berlin)

Worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten 
(No one blows the whistle on them / they are not whistled back, nor shot down)

Over de muur, over het IJzeren Gordijn 
(Over the wall, over the Iron Curtain)

Omdat ze soms in het oosten, soms ook in het westen willen zijn 
(Because sometimes they want to be in the East, sometimes also in the West)

Omdat er brood ligt soms bij de Gedächtniskirche 
(Because sometimes there is bread near the Gedächtniskirche)

Soms op het Alexanderplein
(Sometimes on Alexanderplatz)

Wispelturig

Posted on by

volatile, capricious, inconstant 
[adjective/adverb]
[wis-pel-tu-rig] 

Wispelturig 'Wispelturig' is a nice word to expand your vocabulary with (and potentially to impress your future Dutch in-laws, but only of course when your Dutch partner is in fact 'wispelturig'). It can be used for both persons and the way things evolve (course of actions).

Examples:
– "Ik vind het lastig om met haar om te gaan; ze heeft een heel wispelturige persoonlijkheid." 
("I find it difficult to interact with her; she has a very volatile personality." In general 'omgaan met' translates as 'to handle', 'to deal with'.)

– "Mijn manager is nogal wispelturig. Dat is niet erg handig, want een leidinggevende moet vooral duidelijk zijn." 
("My manager is rather capricious. That's not very convenient, because the person in charge must be clear (in his intentions) if anything." The word 'leidinggevende' literally translates as 'giver of direction/guidance' and is the common Dutch word for manager.)

– "Hij is heel wispelturig in zijn doen en laten. Ik geef de voorkeur aan mannen met een stabiel karakter." 
("He is a very inconstant person in the way he acts. I prefer men with a stable character." Note the expression 'iemands doen en laten': someone's doings/comings and goings.)

– "Het wispelturige verloop van de aandeelbeurzen is kenmerkend voor deze periode." 
("The capricious course of the stock markets is characteristic of this period.")

Related words:
– Grillig: whimsical [adjective/adverb].
– Onvoorspelbaar: unpredictable [adjective/adverb].
– Wisselvallig: unstable, changeable [adjective].

Example:
– "De komende dagen is het wisselvallig weer en ik raad u aan om regelmatig buienradar.nl te raadplegen."
("The coming days the weather will be unstable and I recommend that you regularly check buienrader.nl." In general 'raadplegen' translates as 'to consult', 'to refer/turn to'.)

– Wisselend: variable, varying [adjective].
– Instabiel: unstable, inconstant [adjective].

Expres

Posted on by

1. on purpose, deliberately, specifically, specially 
[adverb]
[ex-pres]

Expres A common synonym for 'expres' is 'met opzet'. You can use both, apart from the translation of 'specially', see the examples below.

'Expres' can also refer to an 'express train', see the second translation below.

Examples:
– "Wel! Je deed het wel expres, ik ga het tegen mijn moeder zeggen!" 
("You did! You did do it on purpose, I'm going to tell my mother!")

– "Ik maak expres af en toe een fout om te checken of mensen wel opletten." 
("I delibaretely make a mistake now and then in order to verify that people are paying attention.")

– "Die gast blijft gewoon expres op de linkerbaan rijden zodat ik niet kan inhalen!" 
("That guy keeps driving in the left lane on purpose so that I can't overtake!")

– "Ik kom expres vroeg in verband met de files en nu ben jij onze afspraak vergeten!" – "Tss, denk je dat ik expres voor jou mijn bed uit kom?" 
("I specifically come early to avoid traffic and now you have forgotten about our meeting!" -"Pff, do you think I get out of bed specially for you?" Note 'in verband met': in connection with, with reference to. Usually the connection is implied, in this case to avoid traffic jams.)

Expressions:
– "Met opzet": on purpose, deliberately.
– "Iets met opzet doen": to do something on purpose.

Example:
– "Het spijt me, echt! Ik heb het niet met opzet gedaan!"
("I'm sorry, honestly! I did not do it on purpose!")

2. express train 
[noun]
[de ex-pres]

In this translation 'expres' is not commonly used in the Netherlands, maybe in the case of an international train, although 'internationale trein' or more specifically 'de Thalys' would be more common. However when on holiday we may use it to distinguish regular trains from express trains.

Examples:
– "Pakken we de gewone trein of nemen we de expres?" – "Dat maakt me niet uit, ik heb geen haast, jij wel?" 
("Shall we take the regular train or the express?"  - "I don't care, I'm not in a hurry, are you?")

Related words:
– Stoptrein: slow/local train [noun] [de trein, de treinen]. This train stops at all stations en route.
– Sneltrein: fast/through train, express [noun]. This train stops at stations in the bigger towns and cities.
– Intercity: intercity train [noun] [de intercity, de intercity's]. This trains only stops at the stations in the "big" cities in the Netherlands. When in doubt what constitutes a bigger town or city in the Netherlands, it's best to check the (yellow) timetables that show which train stops where.

Lastigvallen

Posted on by

to bother, to trouble, to harass 
[verb]
[las-tig-val-len, viel las-tig, las-tig-ge-val-len]

Lastigvallen The noun "last" translates as 'burden, trouble, inconvenience'. It can also refer to 'weight' or 'cost'. The adjective is 'lastig', which can also mean 'tricky, hard, difficult'. Whatever the translation, 'lastigvallen' is probably a nuisance! Depending on the intensity, the meaning of 'lastigvallen' ranges from 'to bother/disturb', to 'to trouble/pester/annoy' and even 'to harass'.

Examples:
– "Val me niet overal mee lastig! Los een keer zelf je problemen op!" 
("Don't bother me with everything! Solve your own problems for once!")

– "Ik heb er een hekel aan wanneer mensen mij continu lastigvallen als ik probeer te werken." 
("I really hate it when people continuously bother me when I'm trying to work.")

– "Het meisje beweerde dat de man haar meerdere malen had lastiggevallen, maar er waren geen getuigen." 
("The girl claimed that the man had harassed her several times, but there were no witnesses.")

– "Heeft deze man u lastiggevallen?" – "Nee hoor, hij maakte gewoon een praatje. U daarentegen valt mij wel lastig!" 
("Has this man been bothering you?" – "Oh no, he was just striking up a conversation. You on the other hand, are bothering me." Note we often use the word 'wel' to emphasize the contrary.)

– "Waarom vraag je het niet aan Sander?" – "Ik wil hem niet lastigvallen, hij heeft al genoeg aan zijn hoofd." 
("Why don't you ask Sander about it?" – "I don't want to trouble him, he already has plenty on his mind.")

– "Pardon, mag ik u even lastigvallen, weet u de weg naar het Kurhaus?" – "O, u valt mij totaal niet lastig hoor, het is hier rechts om de hoek, u bent al vlakbij!" 
("Excuse me, may I bother you just one sec, do you know the way to the Kurhaus?" – "Oh, not a bother at all, it's here around the corner to your right, you are already close by.")

Expressions:
– "Iemand tot last zijn": to bother someone, to be an annoyance to someone.

Related words:
– Lastig: difficult, tricky, awkward, troublesome, inconvenient [adjective/adverb].
– Storen: to disturb [verb] [stoorde, gestoord].

Example:
– "Mag ik even storen? Ik heb een korte vraag…"
("May I interrupt just one second? I have a short question.")

– Onderbreken: interrupt [verb] [onderbrak, onderbroken].
– Last: burden, trouble, cost [noun] [de last, de lasten].