Category Archives: DWOTD 1.0

Original DWOTD post 2006 – 2013

Boot

Posted on by

boat
[noun]
[de boot, de bo-ten] 

sea-932371_640‘Boot’ is the general word for ‘boat’. When you are looking for boots to wear, we call them ‘laarzen’. Bigger ships are called ‘schepen’ in Dutch, with singular form ‘schip’. It’s sometimes a bit unclear when a vessel is a ‘boot’ or a ‘schip’, in general smaller vessels are a ‘boot’. I’ve insulted sailors in the past by referring to their ‘schip’ as a ‘boot’.

The general verb for ‘to sail’ and ‘to (go) boat(ing)’ in Dutch is ‘varen’. When you are really sailing (i.e. using the wind), we say ‘zeilen’.

Examples:
– “Als je in Amsterdam bent, moet je zeker een keer een tocht maken met een rondvaartboot.”
(“When in Amsterdam, you should really do a canal cruise.” Lit. “make a trip with a round-trip boat.”)

– “Ik zou wel een boot willen hebben, maar een boot moet je onderhouden en daar heb ik geen zin in!” 
(“I would like to have a boat, but a boat has to be maintained and I don’t feel like doing that!”)

– “Zo dat is een grote boot!” – “Het is meer een schip dan een boot hoor!” – “O, sorry hoor!”  
(“My, that is a big boat!” – “Hey, it’s more of a ship than a boat!” – “Oh, I beg your pardon!”)

– “We gaan op vakantie naar Zuid-Frankrijk en we nemen onze boot mee!” – “Zo, chique chic hoor, maar kunnen jullie dan niet beter gaan varen? (I.p.v. rijden?)” 
(“We’re going on holiday to the southern parts of France and we are bringing our boat!” – “My, fan-cy, but hadn’t you better sail? (Instead of driving?)”)

Expressions:
– “De boot afhouden”: to refuse to commit oneself, to keep one’s distance.
– “De boot missen“: to miss the boat.

Example:
– “Een paar jaar geleden leek het erop dat er iets was tussen ons, maar we hebben nu definitief de boot gemist…”
(“A few years ago it seemed there was something going on between us, but by now we have missed the boat for sure.”)

Related words:
– Varen: to sail, to (go) boat(ing) [verb] [voer, gevaren].
– Vaartuig: vessel [noun] [het vaartuig, de vaartuigen].
– Boottocht(je): boat trip/excursion [de (het) boottocht(je), de boottocht(jes)].
– Zeeman: sailor, seaman [noun] [de zeeman, de zeemannen].
– Schip: ship [noun] [het schip, de schepen].
– Stoomboot: steamboat, steamship [noun] [de stoomboot, de stoomboten].

Example:
– “Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan.”
(“Look over there, the steamboat from Spain is arriving.” From a children’s song that welcomes Sinterklaas who traditionally arrives from Spain by steamboat.)

– Veerboot: ferry [noun] [de veerboot, de veerboten]. We also say ‘(het) veer’ or ‘(veer)pont’, the latter for smaller ferries sometimes also referred to as ‘pontje’.
– Bootje: small boat to take for short trips, e.g. on the Amsterdam canals [noun] [het bootje, de bootjes].
– Onderzeeër: submarine [noun] [de onderzeeër, de onderzeeërs]. “Onder zee” means “below sea”.

Dat staat als een paal boven water

Posted on by

that is an absolute certainty, there is no doubt about it 
[Dutch phrase of the week]
[dat staat als een paal bo-ven wa-ter]

venice-594614_640The earliest version of this saying is “dat staat als een paal”: it’s as firm as a pole in the ground. The current ‘boven water’ version probably has to do with ‘meerpalen’: mooring posts.

You will also see the construction: “Het staat als een paal boven water dat…”: It is an absolute certainty that …

Examples:
– “De straf moet nog bepaald worden, maar dat deze misdadiger voor lange tijd achter de tralies zal verdwijnen, dat staat als een paal boven water.” 
(“The sentence is yet to be determined, but it is an absolute certainty that this criminal will stay behind bars for a long time.” Lit. “… disappear behind bars…”)

– “Ik vind dat we nog niet echt ons best hebben gedaan, echter dat het tussen ons niet lekker loopt, dat staat als een paal boven water.” 
(“I think we have not yet really done our best, however, there is no doubt that things between us don’t run smoothly.”)

– “Het staat als een paal boven water dat overbevissing van de Noordzee de visstand doet afnemen.” 
(“It is an absolute certainty that overfishing of the North Sea will reduce the fish stock.“)

– “Het heeft ongelofelijk veel geld gekost, maar we zullen deze vakantie nooit vergeten, dat staat als een paal boven water.” 
(“It cost an incredible amount of money, but we will never forget this holiday, that is for certain.”)

Expressions:
– “Daar is geen twijfel over mogelijk”: that is an absolute certainty. Lit. : “There is no doubt possible about that.”

Related words:
– Twijfel: doubt [noun] [de twijfel, de twijfels].
– Zekerheid: certainty [noun] [de zekerheid, de zekerheden].

Example:
– “Dat je sterft, is een van de weinige zekerheden in het leven…”
(“Death is one of the few certainties in life.” Lit.: “That one dies, is …”)

– Paal: post, pole, stake [noun] [de paal, de palen].
– Water: water [noun] [het water, de wateren / de waters].

Onbekend

Posted on by

unknown, unfamiliar (with) 
[adjective]
[on-be-kend]

question-mark-213692_640The adjective ‘onbekend’ has two general translations: ‘unknown’ and ‘unfamiliar / unacquainted (with)’. In case of the latter, it is also common to use ‘niet bekend’. The related noun is ‘onbekende’ the meaning of which changes depending on the article: ‘het onbekende’ is ‘the unknown’ and ‘de onbekende’ is ‘the stranger / the unknown person’.

Examples:
– “Hé, heb je een nieuwe broek? Duur zeker?!” – “Nee hoor, niet alles wat mooi is hoeft duur te zijn; het is een onbekend merk.” 
(“Hey, are those new pants? Expensive I presume!” – “On the contrary, not everything that’s nice is expensive; it’s an unknown brand.”)

– “Heb jij deze film wel eens gezien?” – “Ik weet het niet zeker, de titel komt me niet onbekend voor… Maar laten we gewoon gaan kijken!” 
(“Have you seen this movie before?” – “I am not sure, the title is somewhat familiar to me… But let’s just watch it!” It’s common in Dutch to use the construction ‘niet on-[adjective]’ instead of ‘[adjective]’ to say that it is ‘somewhat [adjective]’ 🙂 E.g. ‘niet onaardig’ instead of ‘aardig’ or ‘niet onverdienstelijk’ instead of ‘verdienstelijk’. Note the use of the construction ‘het komt me voor’: it appears/seems to me…)

– “En je weet het, niet met onbekende mannen praten, en voor middernacht weer thuis!” 
(“And don’t forget, don’t talk to strange men, and home before midnight!” Lit.: “And you know, …”)

– “Ken jij de Onbekendegracht in Amsterdam?” – “Bedoel je de Onbekendegracht, of de onbekende gracht??”  
(“Do you know the Onbekendegracht in Amsterdam?” – “Do you mean the Onbekendegracht, or the unknown canal??”)

– “Ken je dat meisje?” – “Nee echt niet, ze is mij volslagen onbekend!” 
(“Do you know that girl?” – “No, honestly, she is a complete stranger to me!” Lit.:”…, she is completely unknown to me!”)

– “Weet u de weg naar de Leidsegracht?” – “Nee sorry, ik ben hier zelf ook onbekend.” 
(“Do you know how to get to the Leidsegracht” – “No, I’m sorry, I’m a stranger here myself.” Note that it is also common to say ‘ik ben hier niet bekend’.)

– “De dieven zijn aan hun arrestatie ontkomen en, naar men mag aannemen, met onbekende bestemming vertrokken.” 
(“The thieves escaped their arrest and have presumably left for parts unknown.” Lit: “…left with unknown destination.” Note that the translation ‘naar men mag aannemen’ (‘as one may assume’) for ‘presumably’ is formal.)

Expressions:
– “Onbekend maakt onbemind”: unknown, unloved.
– “De onbekende soldaat”: the Unknown Soldier.

Example:
– “Het is allemaal voorbij voor de onbekende soldaat.”
(“It’s all over, for the unknown soldier.” From the song ‘The Unknown Soldier‘ by The Doors.)

Related words:
– Bekend: familiar, known [adjective].
– De onbekende: the stranger, the unknown person [noun] [de onbekende, de onbekenden]. The opposite would be ‘de bekende’: the acquaintance.
– Het onbekende: the unknown [noun] [het onbekende, <no plural>].
– Bekennen: to admit, to confess [verb] [bekende, bekend].
– Anoniem: anonymous [adjective].

Hardlopers zijn doodlopers

Posted on by

haste makes waste, more haste less speed, haste trips over its own heels 
[Dutch phrase of the week]
[hard-lo-pers zijn dood-lo-pers]

males-318480_640A ‘hardloper’ literally translates as ‘somebody who walks fast’; the word is typically used in the context of sports (a ‘runner’ or ‘jogger’). The noun ‘doodloper’ one only encounters in today’s phrase; it’s derived from the verb ‘doodlopen’ which means ‘to lead nowhere, to come to a dead end’. There is also the reflexive verb ‘zich doodlopen’: to walk oneself to death. Both could be applicable here; the phrase ‘hardlopers zijn doodlopers’ says that when you begin too quickly on something, you may not last until the end. It’s also used to say that you shouldn’t rush into things and take your time to do something properly.

Examples:
– “Je moet er de tijd voor nemen om goede hardloopschoenen uit te zoeken, want je weet: hardlopers zijn doodlopers…” – “Leuke woordspeling, maar niet heus! Maar goed, toevallig heb ik maandag een voetmeting laten doen bij de Asicswinkel in Amsterdam.” 
(“You need to take the time to select good running shoes, you know; more haste, less speed…” – “Nice pun, not! Anyways, as it happens, on Monday I had a foot analysis done at the Asics store in Amsterdam.” Lit. “…a foot measurement…”)

– “Hardlopers zijn doodlopers jongen, slaap er nog een nachtje over…” 
(“Don’t rush into things man, just sleep on it for a night…”)

– “Ze zijn pas een half jaar samen en gaan nu al samenwonen!” – “Ach, je weet wat ze zeggen, hardlopers zijn doodlopers! Maar wie weet, misschien zijn ze voor elkaar gemaakt!” 
(“They have only been together for half a year and they are already going to live together!” – “Oh well, you know what they say, haste trips over its own heels! But who knows, perhaps they were made for one another!”)

– “Zou je niet eerst een paar lessen nemen om te kijken of je het wel leuk vindt? Hardlopers zijn doodlopers, straks zitten we hier met een piano waar niemand op speelt!” 
(“Shouldn’t you first take a few lessons to see whether or not you will enjoy it? Haste makes waste, what if we are stuck with a piano that nobody plays?”)

Expressions:
– “Haastige spoed is zelden goed”: haste makes waste. Lit.: “Hasty rush is seldom good.”

Related words:
– Hardlopen: to run, jog [verb] [liep hard, hardgelopen].
– Hardlopers: runner, jogger, sprinter [noun] [de hardloper, de hardlopers].
– Rennen: to run [verb] [rende, gerend].
– Lopen: to walk [verb] [liep, gelopen].
– Doodlopen: to come to a(n) (dead) end, to lead nowhere / (to nothing) [verb] [liep dood, doodgelopen]. A ‘dead end’ or ‘ no-through road’ in Dutch is a ‘doodlopende weg/straat’.

Pauze

Posted on by

break, pause, intermission, interval 
[noun]
[de pau-ze, de pau-zes]

coffee-842020_640‘Pauze’ is the general word for a break or intermission. In sports however, half-time (or interval) is called ‘rust’. In case of the latter, one is actually resting, whereas ‘pauze’ does not necessarily imply that you deserve a rest 🙂

Examples:
– “Mensen, we houden een kwartier pauze, kwart voor twee weer hier verzamelen!” 
(“People, we take a fifteen minute break, reconvene here at a quarter to two!”)

– “Ik ben nu even druk, vraag het me in de koffiepauze, dan heb ik tijd.” 
(“I’m busy right now, aks me in the coffee break, I will have time then.”)

– “Werktijden zijn van 8:00 tot 17:00, met ‘s ochtends en ‘s middags een koffiepauze.” 
(“Working hours are from 8 AM to 5 PM, with coffeebreaks in the morning and afternoon.” Note that in the Netherlands we don’t use AM and PM but add ” ‘s ochtends ” or ” ‘s middags ” or use 24-hour notation.)

– “Omdat het zulk warm weer is, lassen we om drie uur een extra pauze in.” 
(“Because it is such warm weather, we introduce an extra break at three.”)

– “Tijdens de lunchpauze ga ik altijd even naar buiten want ik heb behoefte aan frisse lucht.” 
(“I always go outside for a bit during the lunch break, because I need fresh air.”)

– “De voorstelling duurt twee uur en heeft geen pauze.” 
(“The show lasts two hours and there is no intermission.”)

– “We zijn in de pauze weggegaan, wat een waardeloos optreden!” 
(“We left during the interval, what a lousy performance!”)

– “Wil je de film even op pauze zetten, dan schenk ik wat te drinken in.” 
(“Please pause the film, I’ll pour us a drink.” Lit. “Will you put the film on pause…” Note that ‘inschenken’ is used for any type of drink, not necessarily alcohol.)

– “Neem even pauze joh, je zweet helemaal!” 
(“Why don’t you take a break, you are sweating all over!”)

Related words:
– Pauzeren: to pause, to take a break [verb] [pauzeerde, gepauzeerd].
– Rust: rest, half-time [noun] [de rust, <no plural>].
– Rusten: to rest [verb] [rustte, gerust].