Category Archives: Dutch word of the day

Slapjanus

Posted on by

wimp, softie, sissy, weakling 
[noun]
[de slap-ja-nus, de slap-ja-nus-sen]

Slapjanus "Slapjanus" is derived from the adjective "slap": weak, soft, feeble. A "slapjanus" is somebody who can both be physically weak (little strength) and mentally weak (no determination, no motivation, can't get things done etc.). You will also hear "softie" (derived from the English 'soft') or 'watje'.

Examples:
– "Ik ga Yvette helpen verhuizen." – "Kan haar vriend niet helpen?" – "Jawel, maar hij is een beetje een slapjanus." 
("I'm going to help Yvette move (house)." – "Isn't her boyfriend able to help?" – "Yes he is, but he is a bit of a softie.")

– "Aan slapjanussen hebben we niets in deze steeds harder wordende wereld!" 
("Wimps are of no use to us in this ever toughening world!")

– "Ik ben zijn geklaag zat, als hij een slapjanus wil zijn, prima, maar val mij er niet mee lastig!" 
("I'm sick of his whining, if he wants to be a sissy, fine, but don't bother me with it!")

Related words:
– Slap: weak, soft, feeble [adjective].
– Slappeling: weakling, wimp, softie [noun] [de slappeling, de slappelingen].

Example:
– "Jij slappeling! Geef je nu al op? Kom op, het is nog maar 200 kilometer naar Mordor!"
("You weakling! Are you giving up already? Come on, it's only 200 kilometres left to Mordor!")

– Soft: soft, weak [adjective, from English].
– Watje: sissy, wimp [noun] [het watje, de watjes].
– Zwak: weak [adjective]. 

Bijhouden

Posted on by

to keep (up with, up to date), to maintain 
[verb]
[bij-hou-den, hield bij, bij-ge-houden]

Bijhouden Most of the time you will encounter "bijhouden" in the meaning of "to keep up with" or "to keep up to date" (to maintain). A third translation is "to hold something near something else", e.g. "Houd je bord bij de pan, dan schep ik op." "to hold out/up to", e.g. "houd je bord bij" ('hold out your plate'), but nobody really uses that 🙂

Examples:
– "Ik probeer een dagboek bij te houden, maar meestal heb ik daar geen tijd voor!" 
("I try to keep a diary, but usually I do not have time for it!")

– "De laatste tijd hebben Sander en Marc moeite om de DWOTD-blog goed bij te houden." 
("Lately Sander and Marc have difficulties to properly maintain the DWOTD blog.")

– "Laatst ben ik wezen hardlopen met Sabina, nou ik kon haar echt niet bijhouden!" 
("The other day I went running with Sabina, my, I could hardly keep up with her!")

– "Ik word geacht mijn vakgebied zelf bij te houden, maar als ik dat doe haal ik niet het verplichte aantal productieve uren!" 
("I am supposed to keep up with my subject (matter expertise), but if I do so I will not make the required/mandatory number of productive hours!")

– "We moeten wel de stand bijhouden want anders weten we niet wie er gewonnen heeft!" 
("We do have to keep count / the score, (because) otherwise we will not know who has won!")

– "Ik volg een cursus Japans maar ik kan het maar met moeite bijhouden!" 
("I follow a course in Japanese but I can hardly keep up!")

Expressions:
– "De aandacht erbij houden": to keep focussing, to remain focussed/concentrated.

Example:
– "Ik kon vandaag de aandacht er echt niet bij houden, er was te veel afleiding!"
("I was unable to focus today, there was too much distraction!").

Related words:
– Up-to-date: up-to-date [adjective].

Example:
– "Ik doe nu vooral projectmanagement en mijn inhoudelijke kennis is niet meer up-to-date."
("I mostly do project management nowadays and my knowledge with respect to content is no longer up-to-date.")

– Achterlopen: to be/lag behind [verb] [liep achter, achtergelopen].

Levensgevaarlijk

Posted on by

perilous, very dangerous, life-threatening No_audio
[adjective/adverb]
[le-vens-ge-vaar-lijk]

Levensgevaarlijk The general adjective for 'dangerous' in Dutch is 'gevaarlijk', with related noun "(het) gevaar". When things get really dangerous and are potentially life-threatening you can use the word "levensgevaarlijk".

Examples:
– "Als het misgaat in een kerncentrale kunnen er levensgevaarlijke situaties ontstaan." 
("When things go wrong in a nuclear power plant, life-threatening situations can occur.")

– "De weg oversteken zonder te kijken is levensgevaarlijk." 
("Crossing the road without looking is perilous.")

– "Ik heb het uitgemaakt, die meid/gast is levensgevaarlijk!" 
("I ended the relationship, that chick/guy is very dangerous!")

– "De inbreker haalde levensgevaarlijke toeren uit om het huis binnen te komen." 
("In order to get into the house the burglar did a few very dangerous things." The expression "toeren uithalen" involves physical action or movement, so in this example the burglar would be hanging off ledges, jumping over fences etc.)

– "Aanraken (der) draden is levensgevaarlijk." 
("Touching of the wires is extremely dangerous." Sometimes you still see the usage of the second case in Dutch, e.g. "der", "des", but it is not common (as opposed to German).)

Related words:
– Gevaarlijk: dangerous [adjective/adverb].
– Gevaar: danger [noun] [het gevaar, de gevaren].

Example:
– "Deelnemen in het verkeer is niet zonder gevaar."
("Participating in traffic is not without danger.")

– Risico: risk [noun] [het risico, de risico's].
– Roekeloos: reckless [adjective/adverb].
– Oppassen: to watch out [verb] [paste op, opgepast]. 

Controle

Posted on by

control, check, inspection 
[noun]
[de con-tro-le, de con-tro-les]

Controle “Controle” is used for the act of checking/inspecting with the purpose of verification, but you can also use it to say that you have something “under control” or are “controlling” something. Sometimes it also refers to the location where the “controle” takes place, such as a check point. The related verb “to control” is “controleren”. You can be more specific about the kind of control by adding the appropriate noun, for example “paspoortcontrole”, “tassencontrole” or “alcoholcontrole”.

Note that the second ‘o’ in ‘controle’ is a short (but slightly prolonged) vowel despite only one occurrence of the consonant ‘l’.

Examples:
– “Ik heb bijna mijn vlucht gemist want er stond een enorme rij bij de paspoortcontrole.” 
(“I almost missed my flight due to a huge queue/line at passport control.”)

– “Na een voetbalwedstrijd van het Nederlands elftal is er vaak alcoholcontrole langs de wegen.” 
(“After a football/soccer match by the Dutch football/soccer team drivers are often tested for alcohol along the roads.”)

– “Het winkelpersoneel wordt onderworpen aan een tassencontrole, want er wordt veel gestolen.” 
(“The shop/store personnel is subject to bag inspection, because there is a lot of theft.”)

– “Ik ben ingehuurd om controle uit te oefenen op het proces, dus dat ga ik ook doen!” 
(“I have been hired to exercise supervision over the process, so that’s what I’m going to do!”)

– “Het spijt me, maar ik heb geen controle meer over mijn kinderen, ze zijn totaal losgeslagen!” 
(“I’m sorry, but I no longer have control of my children, they have gone completely wild”)

– “De voetballer stond erom bekend dat hij elke bal onder controle kon krijgen.” 
(“The football/soccer player was known for his ability to get every ball under control.”)

– “De jonge bestuurder verloor de controle over het stuur en botste tegen een boom.” 
(“The young driver lost control of the steering-wheel and crashed into a tree.”)

Expressions:
– “Alles onder controle?!”: everything ok / under control?!

Related words:
– Controleren: to control, to check [verb] [controleerde, gecontroleerd].

Example:
– “Ik reis dagelijks met de trein, maar ik word zelden gecontroleerd. Ze zouden eens moeten controleren of de controleur zijn werk wel goed doet!”
(“I travel by train daily, but it rarely happens that my ticket is inspected. They should check to see whether or not the ticket inspector is doing his job properly!”)

Oor

Posted on by

ear Iconspeaker_3
[noun] Dumbo
[het oor, de o-ren]

"Oor" translates to "ear". Related verb is "horen": "to hear". Don't confuse "oor" with "oog": "eye". There are a lot of expression with "oor", check them out at the section Expressions!

Examples:
– "Haar oren zijn de mooiste in de wereld, perfect gewoon…" 
("Her ears are the most beautiful in the world, just perfect…")

– "De manier waarop ze aan mijn oren knabbelde…ik mis haar verschrikkelijk…" 
("The way she nibbled my ears…I miss her terribly…")

– " <uit: Roodkapje> Grootmoeder, wat heeft u grote oren…" – "Dan kan ik je beter horen, kind!" 
("<from: Little Red Riding Hood> Grandmother, what big ears you have…" – "All the better to hear with my child!")

– "Ik luister wel, maar ik hoor niks…" – "Je moet je oren laten nakijken, volgens mij word je doof…" 
("I am listening, but I'm not hearing anything…" – "You have got to get your ears checked, I think you're getting deaf…")

Expressions:
– "Wie niet horen wil, moet voelen": (lit.: who won't hear, must feel) he that will not be taught must suffer.
– "Ergens oren naar hebben": (lit.: to have ears for something) to like an/the idea.
– "Het gaat het ene oor in, en het andere weer uit": it goes in at one ear and out at the other.
– "Een en al oor zijn": to be all ears.
– "Op een oor liggen": (lit.: to lay on one ear) to sleep, to be in bed.
– "Zijn oren spitsen": to prick up one's ears.
– "Iemand om zijn oren slaan": to box a person's ears.
– "Ter ore komen": to come to ears.
– "Tot over de oren in het werk / in de schuld zitten: to be up to one's ears in work / debt.
– "Tot over zijn/haar oren verliefd zijn": to be head over heels.

Related words:
– Doof: deaf [adjective].
– Flapoor: lop ear [noun] [het flapoor, de flaporen].
– Gehoorzaam: obedient [adjective].
– Horen: to hear [verb] [horen, hoorde, h. gehoord].
– Oorbel: earring [noun] [de oorbel, de oorbellen].

Example:
– "Dat zijn prachtige oorbellen! Waar heb je die vandaan?"
("Those are beautiful earrings! Where did you get them?")

– Oorlel: earlobe [noun] [de oorlel, de oorlellen].
– Oorsmeer: ear wax [noun] [het oorsmeer, <no plural>].

Extra:
Check out this song by former Dutch ska band "Doe Maar". The lyrics contain the lines: "…tot over mijn oren smoorverliefd op jou…"

OOR is also the oldest currently published music magazine in the Netherlands. Check it out at www.oor.nl.