Category Archives: DWOTD 1.0

Original DWOTD post 2006 – 2013

Veroorloven

Posted on by

to permit, allow, afford
[verb]
[(zich) ver-oor-lo-ven, ver-oor-loof-de, ver-oor-loofd]

The verb ‘veroorloven’ is mostly used in the reflexive form, in the meaning of ‘to afford’, ‘to allow oneself to’ or ‘to take the liberty of’. The non-reflexive form is used with third person singular ‘het’ in the meaning of ‘being allowed/permitted’.

Examples:
– “Ik weet niet of het veroorloofd is om hier je eigen lunch te nuttigen…” – “Ach joh, we doen het gewoon, dan moeten ze die broodjes maar niet zo duur maken!”
(“I’m not sure it’s allowed to bring your own lunch here…” – “Ah, let’s just do it, (if they don’t want this to happen) they shouldn’t have made their sandwiches so expensive!” Lit. “I don’t know if it is allowed to consume your own lunch here…)

– “Waarom verhuis je, je woont hier toch prachtig?” – “Ja vind ik ook, maar ik moet wel want ik kan het me niet langer veroorloven.”
(“Whay are you moving (house), this is a beautiful place to live, isn’t it?” – “Yes, I agree, however I’m forced to because I can no longer afford it.”)

– “Ik vind dat Frank zich heel wat veroorloofdt voor iemand die pas net bij het bedrijf gekomen is.” – “Vind ik ook! Een meer bescheiden houding zou hem niet misstaan!”
(“I believe Frank is taking many liberties for somebody who has only recently joined the company.” – “I agree! A more modest attitude would suit him better!”)

– “Ik sta er soms van te kijken wat de mensen in deze buurt zich allemaal kunnen veroorloven!”
(“Sometimes I’m amazed by how much people in this neighbourhood can afford!”)

Expressions:
– “Dat kun je niet maken!”: that’s not ‘done’ / you can’t do that.
– “Voor iets kromliggen”: to tighten one’s belt / to scrimp and save in order to do something.

Example:
– “Ik heb jaren moeten kromliggen om met het hele gezin op vakantie te kunnen gaan.”
(“I have had to scrimp and save for years in order to go on holiday with my family.” Note that we also often use the noun ‘familie’ but that word covers all relatives while a ‘gezin’ is you, your partner and your children.)

Related words:
– (Zich) permitteren: to permit/allow (oneself) [verb] [permitteerde, gepermitteerd].
– Bekostigen: to bear the cost of, to be in the position to pay for [verb] [bekostigde, bekostigd].

Example:
– “Ik zou heel graag willen dat mijn zoontje bij een voetbalclub gaat, maar met drie kinderen kan ik dat niet bekostigen…”
(“I would like my son to join a football club very much, but having three children I can’t bear the cost of that…”)

– Toestaan: to allow, to permit [verb] [stond toe, toegestaan].
– Toegestaan: allowed, permitted [past participle of ‘toestaan’].
– Verboden: forbidden, prohibited [adjective].

Zie je nu wel!

Posted on by

I told you so! / I knew it!
[phrase]
[zie je nu wel] 

Now that The Netherlands are definitely out of the European (football) Championship tournament, there’s a lot of ‘I told you so’ and ‘I knew (they would not make) it’. An informal way to say ‘I told you so’ or ‘I (just) knew it’ in Dutch is: ‘zie je nu wel’. You may also hear other expressions with similar meaning, such as: “Ik zei het je toch!” or “Ik wist het wel!”.

‘Zie je nu wel’ translates to something along the lines of ‘and now you see that it happens/happened (like we thought it would)’. A softer equivalent is: ‘Zie je wel!’

Examples:
– “En, heb je je sleutels al gevonden?” – “Ja, ze lagen op de trap…” – “Zie je nu wel! Je kijkt met je neus! Zoals alle mannen!”
(“So, have you found your keys yet?” – “Yes, they were on the stairs…” – “I told you so! You look with your eyes closed! Like all men!” Lit. “you look with your nose…”)

– “Hier, zie je nu wel, hij kan de bal niet eens tussen de palen mikken! Ik zei het toch, zodra Van Persie een oranje shirt aantrekt, is hij een schim van wie hij is in de Engelse Premier League.”
(“There, I told you so, he is not even able to aim the ball between the posts! This proves what I said before, as soon as Van Persie puts on an orange shirt he’s a mere shadow of who he is in the English Premier League.”)

– “Zie je nu wel dat ik gelijk heb, en het is ook gewoon voorspeld hè, maar jij wil nooit het weerbericht raadplegen. Nou, dan is dit je verdiende loon!” – “Laat nu maar, de enige die aan het klagen is, ben jij; zeur!”
(“Now you see I’m right, and they even predicted it, but you never want to check the weather forecast. Well, you had it coming!” – “Whatever, the only one complaining is you; (you are such a) whiner!” Lit. “well, this is your deserved pay…”)

– “Zie je nu wel dat we het redden! We zijn ruim op tijd!” – “Ja, we zijn ruim op tijd omdat we ruim op tijd vertrokken zijn! Als het aan jou had gelegen stond je je nu nog steeds op te tutten!”
(“I told you we would make it! We have plenty of time left! – “Yeah, we have plenty of time left because we departed way ahead of schedule! Had it been up to you, you would still be getting ready!” Note that the use of ‘optutten’ typically implies the subject is female. ‘Optutten’ is like ‘to get dolled up’ (make-up, clothes etc.))

Expressions:
– “Ik zei het je toch!”: I told you so!
– “Ik wist het wel!”: I knew it!
– “Als ik het niet dacht!”: I knew it! (Used when a suspicion has been proven correct).

Example:
– “Als ik het niet dacht, daar loopt de buurjongen met de voetbal van mijn zoon!”
(“I knew it, that’s the neighbour’s boy carrying my son’s football!” Lit. “If I didn’t think it, there walks the neighbour’s boy with my son’s football!”)

– “Een vooruitziende blik hebben”: to know what lies ahead / to know what’s coming. Usually attributed after the fact.

Related words:
– Vooruitzien: to foresee [verb] [zag vooruit, vooruitgezien].
– Voorspellen: to predict [verb] [voorspelde, voorspeld]. Not to be confused with ‘voorspel‘.

Example:
– “Ik voorspel dat het de hele zomer gaat regenen!” – “Man, hou je voorspellingen toch voor je, hier heeft niemand toch iets aan!”
(“I predict it’s going to rain all summer!” – “Man, keep your predictions to yourself will you, this is no good to anyone!”)

– Voorspelling: prediction [noun] [de voorspelling, de voorspellingen].
– Achteraf (gezien): with hindsight [adverb].
– Gelijk hebben: to be right [verb] [had gelijk, gelijk gehad].
– Gelijk krijgen: to be proved right [verb] [kreeg gelijk, gelijk gekregen].

Uitzicht

Posted on by

view, panorama, outlook
[noun]
[het uit-zicht, de uit-zich-ten] 

new-zealand-679068_640‘Uitzicht’ typically implies a decent and unobstructed view, often panoramic. The noun ‘zicht’ can be used in the same way, however it is more often used for ‘view’ or ‘sight’ in general (like ‘visibility’), and does not by definition imply the view is unobstructed (something to keep in mind when choosing a hotel 😉 ).

Examples:
– “Te huur: appartement met uitzicht op zee.” 
(“For rent: apartment with a view of the sea.”)

– “In Panorama Mesdag in Den Haag heb je een beter uitzicht dan in het echte Scheveningen! ” 
(“The view offered by Panorama Mesdag in the Hague is better than Scheveningen itself!” Lit. ‘…one has a better view than in the real Scheveningen’.)

– “Na het teleurstellende optreden van het Nederlands elftal tegen Denemarken is er nog geen uitzicht op een plaats in de kwartfinale.” 
(“After the disappointing performance by the Dutch national football team against Denmark there is no prospect of a place in the quarter finals yet.”)

– “Sanders nieuwe appartement heeft twee erkers van waaruit er een prachtig uitzicht is op zowel statige panden als de gracht. Er is alleen nog geen uitzicht op het einde van de verbouwing!” 
(“Sander’s new apartment has two bay windows from which there is a beautiful view of both grand houses and a canal. The end of the renovation however is not yet in sight!” I guess ‘grachten’ are so common that we almost always use the definite article 🙂 )

Related words:
– Zien: to see [verb] [zag, gezien].
– Kijken: to look, to view [verb] [keek, gekeken].

Example:
– “Kijk daar in de verte, een leeuw!” – “Waar? Ik zie hem niet!”
(“Look, there in the far distance, a lion!” – “Where? I don’t see it!”)

– Uitkijken: to watch/look out [verb] [keek uit, uitgekeken].
– Uitkijken/uitzien op: to look out on, to overlook [verb] [keek/zag uit, uitgekeken/uitgezien].
– Uitzien naar: to look forward to [verb] [zag uit, uitgezien].
– Vooruitkijken: to look ahead [verb] [keek vooruit, vooruitgekeken].

Geef maar een gil

Posted on by

just give me a shout
[phrase]
[geef maar een gil] 

Vrouw schreeuwt in megafoonThe general Dutch verb for ‘to scream’ (to ‘cry (out)’) is ‘schreeuwen’. When the screaming is high-pitched, it becomes ‘gillen’ with related noun ‘gil’. In case of ‘squealing’ or ‘screeching’ one can also use ‘gillen’. In the phrase ‘geef maar een gil’ however, ‘gil’ translates as ‘shout’. So when somebody asks you to ‘geef maar een gil’, don’t start screaming 🙂

You may also hear ‘geef me (maar) een gil’ which you would use if you expect/want to be the one who is called for.

Examples:
– “Geef maar een gil als je klaar bent, dan kom ik je ophalen.” 
(“Let me know when you’ve finished and I’ll come and pick you up!”)

– “Ik heb vanavond nog geen plannen dus geef maar een gil als je zin hebt in een biertje!” 
(“I don’t have any plans yet for tonight so just give me a shout in case you would like to go for a beer!”)

– “Geef maar een gil als je vragen hebt; ik zit in het kantoortje hiernaast.” 
(“Just give me shout in case you have questions; I’ll be in the office (room) next door.”)

– “Geef maar een gil als je nog wat tips wil voor je vakantie; ik ben al een paar keer in Istanbul geweest.” 
(“Don’t hesitate to contact me in case you would like a few tips for your holiday; I have been to Istanbul a couple of times.”)

Expressions:
– “Om hulp roepen”: to call for help.
– “Iets van je laten horen”: to let somebody know how you are doing / to stay in touch / to give a sign of life. The opposite is “niets van je laten horen”.

Example:
– “Veel succes vandaag! Laat je iets van je horen als je klaar bent?”
(“Good luck today! Will you let me know when you are done?”)

Related words:
– Gil: scream, screech, squeal [noun] [de gil, de gillen].
– Gillen: to scream, to screech, to squeal [verb] [gilde, gegild].
– Roepen: to call, to shout, to holler [verb] [riep, geroepen].
– Schreeuwen: to scream, to cry (out) [verb] [schreeuwde, geschreeuwd].
– Krijsen: to shriek, to screech [verb] [krijste, gekrijst].
– Hulp: help, assistance [noun] [de hulp, <no plural>]. In the translation of ‘helper/assistant’, the plural form would be ‘de hulpen’.

Watertanden

Posted on by

to make the mouth water / to bring water to the mouth
[verb]
[wa-ter-tan-den, wa-ter-tand-de, ge-wa-ter-tand] 

‘Watertanden’ is an intransitive verb. Most of the time the finite form of ‘watertanden’ is not used. It’s more common to say ‘daar moet ik van watertanden’ or ‘het doet mij watertanden’. The main translation given above reflects the latter use better. I couldn’t find a direct translation of the verb.

A common expression is: ‘Het is om van te watertanden’ (“it’s mouthwatering”).

Examples:
– “Als ik naar één van die kookprogramma’s op tv kijk, begin ik spontaan te watertanden!” 
(“When I watch one of those cooking shows on television, my mouth starts watering just like that!”)

– “Let maar niet op de hond hoor, die komt altijd heel zielig naar ons kijken als wij zitten te eten. Soms zit ie wel een half uur te watertanden bij de tafel!” 
(“Never mind the dog, he always comes and looks at us with sad eyes when we’re having dinner. Sometimes he sits near the table for half an hour with his mouth watering!” Note the use of ‘ie’, it is informal for ‘hij’ and the clue that the dog is male. When female, we would use ‘ze’ instead.)

– “Oòò moet je die taarten in de etalage zien, echt om van te watertanden! O en die bonbons! Lekker!!! Kom we kopen er een paar!” – “Zou je dat wel doen Sander, je begint steeds meer een buikje te krijgen!” 
(“Ooh, check out those pies in the display window, it’s really mouthwatering! Oh and those chocolates! Tasty! Come, let’s buy a few!” – “Are you sure you want to do that Sander, you are really starting to develop a bit of a belly!”)

Expressions:
– “Het water loopt me in de mond”: it makes my mouth water / my mouth is watering.

Related words:
– Likkebaarden: to lick one’s lips (when thinking about food) [verb] [likkebaardde, gelikkebaard]. A ‘baard‘ is a ‘beard’ in Dutch.
– Trek: appetite [noun] [de trek, <no plural>]. Often used with ‘hebben’, e.g. ‘ik heb trek’: I’m feeling peckish.
– Knorren (van de maag): rumbling/grumbling (of the stomach) [verb] [knorde, geknord].

Example:
– “Ik vind het altijd een beetje gênant als tijdens een vergadering mijn maag enorm begint te knorren.“
(“I always find it a bit embarrassing when my stomach starts to grumble heavily during a meeting.”)

– Water: water [noun] [het water, de wateren].
– Tand: tooth [noun] [de tand, de tanden].